Giardia bij de kat                                                  

Laatst werd ik gebeld door een kattenfokker met de vraag of ik misschien ervaring had met de homeopathische behan- deling van Giardia bij katten. Helaas moest ik hem teleur- stellen. Tot nu toe heb ik alleen ervaring met Giardia bij honden. Door zijn vraag werd ik echter wel getriggerd, om wat meer informatie te verzamelen over het voorkomen van Giardia bij de kat.

Ziektebeeld van Giardia

Giardia is de meest voorkomende darmparasiet bij honden en katten. Veel dieren hebben er nauwelijks klachten van. Maar bij sommige dieren kan Giardia tot hardnekkige diarree problemen leiden. De diarree kan vanzelf overgaan, maar vaak zie je dat een kat regelmatig diarree heeft (= inter- mitterend) of langdurig diarree blijft houden (= chronisch). Het beeld van een Giardia infectie bij katten is het beeld van een dikke darm diarree dat wil zeggen: ze moeten vaker poepen, ze persen op de ontlasting en er kan bloed en/of slijm bij de ontlasting zitten. Vaak stinkt de ontlasting ook. Soms zijn katten ook misselijk en moeten ze overgeven.

Het zijn meestal jonge katten of katten met een verminderde weerstand (door ziekte of stress), die klachten ontwikkelen. Bij een kitten met diarree moet je altijd Giardia in je achterhoofd houden als mogelijke oorzaak. Dit geldt met name als het kitten van een plek komt waar meer katten samen gehuisvest zijn ( zoals in een cattery, een asiel of een boerderij). Giardia is namelijk heel besmettelijk en wordt overgedragen via de ontlasting. Bepaalde Giardia stammen zijn ook besmettelijk voor mensen. Dus houd ook je eigen hygiëne in de gaten! Ook dieren die niet ziek worden, kunnen toch de Giardia parasiet uitscheiden en andere dieren besmetten.

De Giardia parasiet

Giardia is een protozo of te wel een meercellig organisme met een zweepstaart (flagelaat). Giardia komt in verschillende vormen voor binnen en buiten het lichaam van de kat. De Giardia parasiet maakt een cyclus door. Hij begint in de darm als trofoziet: dit is de bewegelijke vorm met zweepstaart. Deze trofoziet deelt zich in tweeën en vermeerdert zich op die manier in de darm. Dit gaat behoorlijk snel. Vervolgens wordt de parasiet uitgescheiden met de ontlasting, maar dan met een beschermende laag om zich heen. Dat noem je een oocyste. Deze is niet bewegelijk, maar kan in de omgeving wel heel lang besmettelijk blijven. In een koele vochtige omgeving wel weken tot maanden! In koud water met een temperatuur van minder dan 10 graden Celsius kan dat wel 3 maanden zijn! Daarentegen is de overlevingstijd in een droge omgeving met direct zonlicht slechts enkele dagen.

Bij infectieziekten is er altijd sprake van een incubatie tijd, dat wil zeggen tijd tussen de opname van de parasiet en het optreden van klachten bij de kat. Bij Giardia is de incubatie tijd gemiddeld 5-16 dagen. Vanaf 7 dagen worden er oocysten via de ontlasting uitgescheiden en kan de kat andere katten besmetten. Het uitscheiden van de oocysten kan ongeveer 4-5 weken duren met tussenpozen. Dat wil zeggen dat een kat niet continue oocysten uitscheidt in die periode, maar wel regelmatig.

Dit maakt het ook lastig om de besmetting met Giardia aan  te tonen. Het is namelijk mogelijk dat je ontlasting van een besmette kat onderzoekt op oocysten en dat je die niet vindt bij microscopisch onder-zoek. Vandaar dat er altijd van 3 dagen ontlasting gevraagd wordt om de kans op het aantonen van de parasiet te vergroten. Bovendien zijn er tegenwoordig nieuwe onderzoek technieken (Snap test) waarbij je ook met stukjes van de parasiet (= antigenen) kunt aantonen dat een dier besmet is. Deze test is betrouw- baarder dan de oude microscoop test, maar geen enkele test is 100% gevoelig. Er zullen altijd vals negatieve uitslagen (= je toont de parasiet niet aan, maar het dier is wel besmet) blijven bestaan.

Behandeling van Giardia

Om de parasiet te bestrijden zijn er in Nederland twee diergeneesmiddelen via de dierenarts beschikbaar Feben- dazol en Metrinodazol. De behandeling bestaat uit het geven van een van deze twee middelen gedurende meerdere dagen achter elkaar. De meeste dieren reageren hier goed op: de ontlasting verbetert en de uitscheiding van oocysten stopt. Echter het grootste gevaar bij Giardia is herbesmetting vanuit de omgeving. Het is dus belangrijk om in een huishouden alle aanwezige dieren te behandelen (katten en honden), liefst na een individueel ontlastingsonderzoek op Giardia.

Daarnaast moet het huis/cattery grondig worden schoon- gemaakt en gedesinfecteerd. Er zijn hiervoor verschillende middelen beschikbaar: heet water (minimaal 1 minuut lang 70 graden Celsius), stoom, chloor, quaternaire ammonium zouten of Uv-licht. Daarnaast moeten alle kleedjes en stoffen voorwerpen gewassen worden op minimaal 60 graden Celsius en daarna het liefst nog gedroogd in de wasdroger of in de volle zon (Uv-licht).

Tevens wordt er geadviseerd om de kat te wassen op dag 3 en 5 van de behandeling, zodat mogelijke oocysten die vanuit de ontlasting op de vacht terecht zijn gekomen weggehaald worden. Je moet tot slot ook goed letten op je eigen hygiëne, omdat sommige varianten van Giardia ook besmettelijk zijn voor de mens.

Na de behandeling moet je de katten opnieuw testen om te kijken of er geen Giardia meer wordt uitgescheiden. Soms kan het handig zijn om in deze periode een quarantaine in te stellen voor besmette dieren, zodat zij geen andere katten kunnen besmetten.

Als je kat 17-24 dagen na de behandeling twee keer negatief getest is, is het veilig om je kat weer bij andere negatieve katten te plaatsen. Is je kat na behandeling nog steeds positief in de test, dan moet de behandeling herhaald worden inclusief het schoonmaken.

Ondersteunende mogelijkheden

In het begin noemde ik al even dat er mogelijkheden zijn om de gezondheid van de darm van de kat in het algemeen te ondersteunen. Het allerbelangrijkste daarbij is eigenlijk de voeding van je kat. Dit eet je kat iedere dag. Voeding bepaalt in grote mate het soort darmbacteriën en andere organis- men die de darm van je kat bevolken. Samen noem je dit het darm microbioom. Al deze organismen passen zich aan, aan wat je kat eet en zorgen ervoor dat de vertering zo goed mogelijk verloopt. Zodat alle voedingsstoffen optimaal worden opgenomen. Ook zorgen voldoende goede darm- bewoners ervoor, dat slechte zoals Giardia minder kans maken om aan te slaan.

Het is dus zaak om een voeding te vinden waar jouw kat het goed op doet. En dit is voor iedere kat anders. Er is helaas geen een voeding waar alle katten het goed op doen. Mijn voorkeur bij katten voeding, gaat uit

naar een voeding met een hoog vleesgehalte van goede kwaliteit. Het is ook fijn als je kat gewend is aan verschillende structuren van voeding. Dit is vooral prettig als katten op een dieet worden gezet voor de behandeling van bepaalde ziekten. Dus biedt je kat zowel brokjes als zacht voer aan. Eventueel ook af en toe wat vers gekookt vlees of vis.

Na een Giardia besmetting & behandeling met genees-middelen, waarbij ook goede darmbewoners gedood wor-den, kan het zinvol zijn om gebruik te maken van bacterie ondersteunende producten voor de darm. Dit kan in de vorm van pro- biotica of wel gezonde darmbacteriën in poedervorm (vergelijkbaar met Yakult bij mensen) en/of in de vorm van pre-biotica of wel voedingsvezels die gunstig zijn voor de groei van goede darmbacteriën. Als je dit door het voer kunt mengen of een voer kiest waar dit aan toegevoegd is, zullen de meeste katten dit goed opnemen. Je kunt dit gerust een aantal weken geven, langer mag ook.

Verder zijn er ook verschillende plantaardige middelen die ondersteunend werken op darmgebied. Een van die planten is Psyllium husk of Vlozaad. Deze zaadjes zorgen ervoor dat er vocht wordt vast gehouden en kunnen zowel bij diarree  als bij obstipatie worden ingezet.

Tot slot zijn er ook verschillende homeopathische middelen die je kunt inzetten bij darmproblemen. Deze worden vaak aangeboden in een complex preparaat, dat wil zeggen met verschillende homeopathische middelen bij elkaar. Deze kun je net als zelfzorgmiddelen voor mensen veilig inzetten als katten eigenaar. Is het echter een steeds terugkerend probleem van een bepaalde kat, dan klassieke homeopathie een diepgaander ondersteuning bieden op algeheel gezond- heidsgebied.

Tot slot

Giardia kan de beste overkomen. Het is nu eenmaal een veel voorkomende darmparasiet die vooral aanslaat op plekken waar veel dieren bij elkaar zijn, zoals in een cattery. Jonge dieren lopen daarbij het meeste risico. Twijfelt u over een bepaalde kat of er sprake kan zijn van een Giardia infectie, bijvoorbeeld bij aankoop, verkoop of dekking, hou deze kat dan even apart en laat eerst de ontlasting onderzoeken. Mocht er dan sprake zijn van Giardia, dan hoeft alleen deze ene kat behandeld te worden.

Evelien van de Waa,

homeopathisch werkend dierenarts te Houten, www.homeopathischdierenarts.nl, 030 – 220 33 96

Afbeeldingen : Dierenkliniek Wilhelminapark

Giardia.pdf (110.28KB)

Giardia.pdf (110.28KB)